Sezaryen Bilmecesi
Bazan bebeklerin normal doğum yolundan doğmaları mümkün olamamaktadır. Bu gibi durumlarda karından kesi yapılarak ve rahim kesilerek bebek doğurtulur. Buna sezaryen ile doğum diyoruz.
Nedenleri?
Birçok sebebi vardır. Unutulmamalıdır ki bu yöntem tercih edilmişse bu sizin için en doğru olanıdır. Bazı şartlar altında planlı sezaryenlerde olabilmektedir. Bazan ise doğum normal yoldan planlanmış olmasına rağmen eylem süresince sezaryene gerek doğar.
Çoğul gebelik
İkiz veya daha fazla sayıda bebek doğurma durumunda kalan anneler sezaryen ile doğuma gereksinim duyarlar. Bir çok ikiz anne normal yoldan doğurabilir. Ancak bebeklerin pozisyonları uygun değilse ya da bebeklerin çok erken dünyaya gelme durumları söz konusu ise sezaryene gerek duyulur. Bebek sayısı arttıkça sezaryen ile doğum gereksinimi daha çok artmaktadır.
İlerlemeyen doğum eylemi
Yaklaşık sezaryenlerin üçte biri ilerlemeyen doğum eylemi nedeni ile yapılır. Kontraksiyonlar rahim ağzının yeterince açılmasını ve bebeğin doğum yolunda yeterince ilerlemesini sağlayamaz. Doktorunuz doğum eylemini başlatmak ya da hızlandırmak için tıbbi tedavi deneyebilir. Doğumun sağlıklı ilerlemediğinin anlaşılması birkaç saati alabilir. Bu yüzden doktorlar bazan sezaryen kararı almak için uzunca bir süre beklemek durumunda kalırlar.
Bebeğin durumunun gözetilmesi
Doğum eylemi esnasında bebek sıkıntıya girebilir. Bu durumda sezaryen kaçınılmazdır. Göbek kordonuna bası olmuştur ve plasentadan (bebeğin eşi) yeterince kan bebeğe gidememektedir. Bebeğin yakından takibi ve monitorizasyonu ile kalp atımlarında bozulma saptanır ve bu durum kalıcı bir hal alırsa, sezaryen ile doğum tercih edilir.
Plasenta ile ilgili sorunlar
Bazan plasenta bebeğin doğum yolunu ve rahim ağzını kapatacak şekilde yerleşebilir. Bu bebeğin normal yoldan doğumuna engeldir. Bir diğer sorunda plasentanın, bebeğin anne karnından doğumundan önce, rahim duvarından ayrılmasıdır ki, bu durumda bebeğin anneden gelen oksijen kaynağı kesilmiştir. Her iki durumda da ciddi kanamalar olabilmektedir. Acilen sezaryen ile doğum şarttır.
Geçirilmiş sezaryen öyküsü olanlar
Her ne kadar sezaryen ile doğum yapan annelerin bir kısmı normal yoldan doğum yapabilirler ise de genellikle önceden sezaryen olanlar doğumlarını sezaryen ile gerçekleştiriler. Önceden sezaryen olan annelerin normal yoldan doğum yapmaları halinde rahim duvarında yırtılma olasılığı unutulmamalıdır.
Anneye ait sebepler
Bazan annede ciddi, gebeliğinin ilerlemesini tehdit edecek hastalıklar olabilir. Bunlar bebeğinizin ya da annenin hayatını tehdit edebilirler. Bu durumda doktorunuz sizin için en doğru kararı verecektir.
Diğer olası sezaryen nedenleri
© İri bebek
© Makad gebelikler
© Annenin iltihabi hastalıkları
İşlem
Bir çok olgu acilen sezaryene alındığı için ön hazırlık dönemi gerçekleşemez. Ancak hazırlanmaya zaman var ise, bu durumda mesanenize bir sonda takılır. Damar yolu açılarak bu yoldan sıvı ve gerekli ilaçlar verilir. Karın duvarı antiseptik solüsyonlarla temizlenir.
Anestezi
Genel veya spinal/epidural anestezi yöntemlerinden biri tercih edilir. Genel anestezi verilmesi halinde derin bir uyku halinde doğum gerçekleştirilir ve siz hiç bir şeyin farkında olmazsınız.
Epidural/ spinal anestezi tercih edilirse belinizden omurga kemikleri arasından bir iğne ile omuriliğin ilgili sinir bölgeleri uyuşturularak belden aşağı olan kısımların ağrı hissi ortadan kaldırılır. Tüm işlem boyunca sizin bilinciniz yerinde olur ve doğum sonrası bebeğinizi görebilirsiniz.
Hangi tip anestezi uygulanacağına doğum eylemi esnasında bebeğinizin durumunun ciddiyetine göre anestezi doktoru karar verir.
Doğum
Doktorunuz önce karın cildinizde bir bisturi aracılığı ile kesi yapar Anatomik katlar uygun bir şekilde geçildikten sonra rahim ön duvarına yatay bir kesi yapılarak bebek doğurtulur. Bebeğin doğumun takiben göbek kordonu kesilir ve arkasından plasenta doğurtulur. Bundan sonra rahim ve karın ön duvarı katlar halinde usulune uygun kapatılarak işleme son verilir.
Komplikasyonlar
Her cerrahi girişimde olduğu gibi bu ameliyatında riskleri mevcuttur. Genellikle bu durum çok nadir görülür. Bunlar;
© Rahim komşuluğundaki organların ve cilt kesisinin iltihaplanması
© Kan kaybı ve kan nakli ihtiyacının ortaya çıkması
© Ayak damarları, pelvik damarlar veya akciğerde damar pıhtılarının tıkamasına bağlı durumlar
© Barsak, üreter veya mesane zedelenmesi, yaralanması
© Anestetik maddelere bağlı ters etkiler
Doğum Sonrası
Sezaryen sonrasında belli bir süre tutulacağınız gözlem odasında kanbasıncınız, nabzınız, ateşiniz solunum sayınız ve karnınız düzenli olarak kontrol edilecektir.Eğer ameliyat süresince uyanık idiyseniz (epidural/spinal anestezi) bebeğinizi hemen kucağınıza alabilirsiniz. Bebeğinizi mümkün olan en kısa zamanda emzirmelisiniz. Sezaryen ile doğum emzirmenize engel bir durum değildir.
Doğum sonrasında bir süre istirahat etmelisiniz. Ancak mümkün olan en kısa zamanda dolaşmaya başlamanız iyileşme sürecinizi kısaltacak, bazı komplikasyonları önleyecektir. Bu amaçla hemşirenizden yardım alarak en kısa sürede ayağa kalkmaya çalışmalısınız.
Ameliyattan sonra yaşamsal bulgularınız normale döner dönmez mesane sondanız ve damarınıza takılan kateter çıkarılacaktır. Ancak, yemek yiyebilecek ve su içebilecek hale gelene kadar damar yolu ile beslenmeniz devam edecektir. Karnınızdaki kesi yerinde bir kaç gün daha yanma ve ağrı olacaktır. Bunu azaltmak için doktorunuz size ağrı kesici verecektir.
Normal şartlarda sezaryen ile doğum yapan bir anne ve bebeği 2-4 gün arasında taburcu edilir. Evinize gittiğinizde bir süre daha kendinize dikkat etmeniz ve istirahat etmeniz gerekir.
Eve gittiğinizde...
Tam iyileşme için bir kaç haftanın geçmesi gerekir. İyileşme süresinde;
© Hafif kramplar olabilir (özellikle emzirme esnasında)
© Kanama ve akıntı 4-6 hafta kadar sürebilir,
© Pıhtılar tarzında kanama ve kramp tarzında ağrı olabilir,
© Kesi yerinde ağrı olabilir.
İltihaptan korunmak için, birkaç hafta süre ile vajene herhangi bir şey konmamalıdır. Bu sürede ilişkide bulunulmamalıdır. Ağır işler yapmaktan kaçınılmalıdır. Ateşiniz yükselir, kanama ve ağrı artar, kötü kokulu akıntı eşlik ederse derhal doktorunuz ile temasa geçmelisiniz.