ERGENLİK DÖNEMİ, FİZİKSEL VE PSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİ
Ergenlik dönemi, çocukluktan erişkinliğe geçişin yaşandığı, ergenin yoğun fiziksel ve psikolojik değişim ve gelişim yaşadığı çok önemli bir dönemdir. Genellikle 10-20 yaşları arasında yaşanan bu evrenin en belirgin özelliği ergende çok hızlı büyüme ve gelişme görülmesidir.
Çocukluktan çıkıp erişkinliğe ilk adımını atan insanın bedeninde ve biyolojik işlevlerinde meydana gelen değişikliklere alışması ve kabullenmesi, ayrıca fiziksel değişiklikleri nedeniyle çevresindekilerin kendisine karşı davranışlarına alışması gerekmektedir. Ergen tüm bu değişim ve gelişimleri yaşarken, geleceği için meslek seçimi ve yaşam biçimi gibi konularda karar vermesi gerekmektedir.
Ergenlikte büyüme, gelişme ve olgunlaşma
Ergenlik dönemi (buluğ çağı) 10-21 yaşları arasında duygusal dalgalanmaların yoğun görüldüğü zor bir dönemdir. Bu dönem “fırtına-gerginlik” dönemi olarak da bilinir.. Ergen bedensel, cinsel, sosyal ve duygusal anlamda farklı bir döneme girmiştir
Ergenlik belirtilerinin görülmeye başlamasında farklar olabileceği gibi ergenlik dönemindeki gençlerin gelişiminde de bireysel farklılıklar görülebilir. Ergenlerin kendilerindeki bu değişim ve gelişmeyi anlayabilmek ve özümsemek için daha çok arkadaşlarıyla bir arada olmak istemeleri ve fırsat buldukları her an ayna karşısına geçmeleri son derece doğaldır.
Ergenlik döneminin fiziksel özellikleri.
Ergenlik döneminde, fiziksel gelişim açısından yaşıtlarıyla aralarında farklılıklar olması ergenleri kaygılandırabilir. Fakat ergenlik bir gelişim sürecidir. Ergenler olarak yaşadığınız ya da yaşayacağınız değişimler sizi erişkinliğe hazırlayan hoş gelişmelerdir ve herkesçe yaşanır. Ergenliğin ilk yıllarında bedendeki bu hızlı değişimlere ayak uydurmak zaman alabilir. Bu değişimlerin yıllara yayılması ergenlere özümseme olanağı sağlar ve ergeni rahatlatır.
Büyüme ve gelişmenin çok hızlı olduğu ergenlik döneminde beslenmeye elden geldiğince dikkat etmek, düzenli spor yapmak ve gerektiği kadar da dinlenmek, değişimi ve gelişimi olumlu yönde etkileyecek ve kolaylaştıracaktır.
Ergenlik döneminin zihinsel, ruhsal ve sosyal özellikleri
Ergenlik döneminde zihinsel düzey de hızla gelişir. Ergenler, bir konuyla ilgili daha çok seçeneği aynı anda düşünüp, sonuca yönelik seçim yapabilirler. Kendilerine özgü fikirler geliştirebilirler fakat henüz çok yönlü düşünme yeteneği oluşmadığı için, bazı fikirlere körü körüne bağlanabilir ya da kuvvetle savunduğu görüşünden kısa sürede vazgeçebilirler.
Ergenlik dönemi duygulardaki ani iniş ve çıkışlarla bilinir. Ergenlerde yenilikleri deneme ve kendini çevresine kanıtlama çabası bazen tehlikeli girişimlere ya da bazı bağımlılıklara neden olabileceği için aynı zamanda genci bilgilendirmek ve bunaltmadan yakın takipte olmak gereklidir.
En güzeli, evinize ve sevdiklerinize bağlılığınızı sürdürerek bağımsızlığınızı kazanmanızdır.
Ergenlik döneminde aile içi ilişkiler
Ergenlik dönemi hem ergen için ve hem de ergenin ailesi için zor dönemdir. Aile, ergeni anlamakta güçlük çekerken, ergen ise ailesinin kendisini hiç anlamadığını düşünür. Ebeveyn bu dönem, çocuğunu ne kadar iyi tanır ve hangi davranış, tutum ve tepkilerin ergenlikle ilişkili olduğunu ayırt edebilirse, ebeveyn-ergen çatışmaları o denli az olur
Bu çatışmalar genellikle kiminle arkadaşlık edileceği, eve dönme saatleri, sigara ve madde kullanımları, ders çalışma, telefon, bilgisayar kullanımı, kıyafet ve yemek gibi konulardır. Bazı durumlarda bu gibi sorunlar aile ve ergen arasında ciddi sorunlar çıkmasına neden olabilir. Çözüm için destek gereksinimi duyulan durumlarda, sorunlar büyümeden ve kişiler ve ilişkiler örselenmeden, çocuk ve ergen ruh sağlığı alanında çalışanlardan destek almak gerekir.
Sorunlar karşılıklı birbirini dinlemeyle, kızgınlığa ve kırgınlığa düşmeden, hoşgörü ve yapıcı tartışmayla çözülebilir.
Ergenlik döneminde arkadaşlarla ilişkiler
Ergen her şeyden önce kabul edilme, anlaşılma ve değer görme duygusunu yaşamalıdır. Bu nedenle ebeveynin bu duyguları yaşatma adına söz ve davranışları konusunda hassas olması gerekir. Aksi takdirde ergen bu duygularını tatmin adına farklı çevrelere ihtiyaç duyacaktır.
Ergenin arkadaşları eleştirilmemeli, ebeveyn bu konuda ergenin arkadaşlarını tanıma yoluna gitmeli ve bunu çocuğuna hissettirmelidir. Ergen ile ilişkide, sevgi eksik edilmemelidir. Ergenlik dönemi çatışmalı ve gergin geçiyorsa bir uzmandan destek alınmalıdır.
Uzman Doktor
Op.Dr. Osman Nuri ERGİNAY
Doktor
Adile CAN
Uzman Psikolog
ASİYE ÜNGÖRMÜŞ
Hemşire
Ayyüş KAYABEKİR